Azken urtea Lizeoan

Egunon,
Zelan doa uda? Aurrekoan ordenagailuan garbiketa lanetan nenbilela lizeoan nenbilela irakurritako liburu bati buruz eginiko lan bat aurkitu nuen eta hona igotzea pentsatu nuen. Liburuaren izenburua Azken urtea Lizeoan da eta Joxemari Iturralde idazle Tolosarrak idatzirikoa da. Iturralde Pott Bandako kide izan zen besteak beste Bernardo Atxaga, Manu Ertzila, Jon Juaristi, Ruper Ordorika eta Joseba Sarrionandiarekin batera. Liburu ugari argitaratu izan ditu orain arte, eta denak ez badira ere, hauetako ugari irakurrita ditut, bere idazteko modua erraza egiten baita irakurtzeko orduan.

Azken urtea Lizeoan liburuan batxilergoa ikasten dabilen RAF neskatoaren eta bere ikaskideen gorabeherak kontatzen dizkigu Iturraldek estilo sinple eta arin batean. Aurrekoan bezala, liburuaren fitxa teknikoa eta baita liburuaren laburpena ere orrian atxikituta doaz. Espero dut zuentzat baliogarri izatea.

IZENBURUA: Azken urtea Lizeoan

IDAZLEA: Joxemari Iturralde

MARRAZAKILARIA: Javier Erostarbe

ARGITALETXEA: Ibaizabal

ORRIALDE KOPURUA: 248 orri

GAIA:

Istorioan,  RAF ezizena duen hemezortzi urteko neska da protagonista. Honek aurreko urtean amaren heriotza jasan ondoren, erabat okertu zen ikasketetan eta ondorioz batxilergo azken urtea errepikatzen dago aurten. Lagun berriak egin eta gainerako ikasleak zanpatu eta menderatzen saiatzen dabiltzan mutil talde baten atzetik hasten da, hauen planak hondatzeko.

ARGUMENTUA:

RAF ezizena zuen hemezortzi urteko neska bere institutu ondoan bizi zen bere aita Lizeoko atezaina baitzen. RAF Latineko klasean zegoen, Mackito zuzendariarekin pasiloetatik pasatzen ikusi zutenean. Mackitok RAF-k bezala hemezortzi urte zituen eta batxilergoko bigarren urtea errepikatzen ari zen. Mutil ganberro bat zen eta bere beste lagun batzuekin batera irakasleei eta gainerako ikasleei bromak gastatzen pasatzen zuen denbora. Atsedenaldian jakin zuten zuzendariak Mackito harrapatu zuela laugarren mailako gelako zakarrontzia erretzen baina ematen zuen ez zutela batere zigortu oso harro baitzebilen hurrengo orduetan.

Hurrengo astean Tximitxa ezizena zuen irakaslearen autoa erre eta lababo batzuk apurtu zituzten, eta horrek irakasleak adi jarri zituen. RAF eta bere lagun taldeak susmoa zuten, bihurrikeria horiek Txufo eta Aberatsaren koadrilak eginak zirela, hala, Mackito harrapatu izana mendekatzeko. Hala ere, hauek ez zuten frogarik eta isilik gelditzea erabaki zuten.

Arratsaldean, RAF bere txakur Bolki paseatzera joan zen, bere eguneroko paseoan eginez. Etxera bueltatzerakoan, Lizeo ondotik igaro eta RAF-ek departamentuetako batean argia piztuta zegoela kusi zuen. Horrek asko harritu zuen, jakinik ia gaua zela. Orduan Lizeoan sartzeko, bere aitaren giltzak hartu eta institutuan barrena sartu zen. Pare bat pisu igo ondoren konturatu zen departamentu batean, bere arteko maisu zen Anselmo zegoela beste neska batekin amodioa egiten. RAF urduri jarri zen eta ahalik eta azkarren etxera joan zuen.

Hurrengo egunean, RAF-ek bere ikerkuntza kontatu zien bere lagun Kathi, Gari eta Rosanari. Hauek plan bat egin zuten hala Lizeoan gertatzen ziren amodio bitxietaz konturatzeko. Bazkaldu ondoren, RAF-i Gari hurbildu zitzaion eta Txuforen koadrilakoek egindako azken mehatxua kontatu zion. Horrek RAF haserretzea eragin zuen. Nazkatuta zegoen Txufo eta beren lagunez eta plan bat jarri zuen martxan. Arratsalde hartan, Lizeoa itxi zutenean, RAF bere aitaren giltzekin barrura sartu eta iragarki paneletara hurbildu zen. Han, Txuforen koadrilakoen kartelak kendu, eta haiek mintzeko ohar anonimoak jarri zituen.

Egitasmo horrekin segitu zuen RAF-ek aste pare batez inguruan. Gero Txufo eta bere lagunak adi jarri ziren iragarki paneletatik pasatzen zen jendeaz eta beren susmoak handitu zituzten, ondorioz RAF-ek hori egiteari utzi zion.

Hurrengo ostiralean RAF paseo bat ematen ari zela, Lizeoko parking-ean bi auto bakarrik zeudela ikusi zuen, Anselmo eta Inesena. Orduan konturatu zen bere arteko irakasle Anselmo, ingeleseko andereño Inesekin egongo zela departamentuan amodioa egiten. Horrek asko harritu zuen RAF, bai bazekien Anselmo Rafaelarekin zegoela bizitzen, bikote bezala.

Hurrengo astean batxilergoko ikasleak Rablón mendikatera zihoazen aste batez. Irtenaldian ondo pasatu zuten nahiz eta eguraldi ona ez egin. Irtenalditik bueltan klasean zeudela, polizia agente batek ikasleei banaka-banaka galdeketak egiten hasi zen. Ikasleek ez zuten ezer ulertzen baina berehala, zurrumurruak zabaldu ziren hildako bat zegoela Lizeoan.  Bazkaltzean RAF etxera joan zen, eta han bere aitak gertatutakoaren informazioa eman zion. Hala, jakin izan zuen Ines, ingeleseko andereñoa hil egin zela pozoituta eta poltsikoan nota bat zuela heriotzaren errua Anselmori botaz. Momentu horretan gogoratu zen txikiagoa zenean Inesen bikia ezagutu zuela eta biak berdin berdinak zirela, eta pentsatu zuen, agian Inesen bikia izan zela hildakoa.

Lizeoko nahasmenduarengatik ikasleei hiru egun jai eman zieten. RAF-ek bere aitarekin eta Matias atezainarekin hitz egin ondoren misterioa argituta zegoela uste izan zuen. Baina hilabete batzuk beranduago Inesen gutun bat jasotzerakoan argitu izan zuen benetan misterioa.

Hala jakin izan zuen Inesen bikia aspalditik bihotzeko arazoak zituela eta behin medikuan zegoela hil egin zela. Inesek gorpua tanatoriora eraman ordez, Lizeora eramatea erabaki zuen eta ondoren Matias atezainaren laguntzarekin Inesen gorpua irakasle gelan utzi zuen. Ines haserre zegoen Anselmorekin, honek alde batera utzi baitzuen Ines eta kasu egiteari utzi baitzion. Ondorioz bere bikiaren poltsikoan nota bat jarri zuen heriotzaren errua Anselmori botatzen.

Hori guztia argitu ondoren RAF Kataluniako unibertsitatera joan zen, bertan ikasten segitzeko.

NARRATZAILEA: Liburu honetan, narratzailea protagonista berbera da, beraz 1.pertsonan kontatuta da eta ondorioz narratzailea orojakilea da.

DENBORA: Istorioak ikasturte bat eta hurrengo uda irauten du. Istorioaren garapena lineala da baina momentu batzuetan flash-back teknika erabiltzen du iraganeko oroitzapenak kontatzeko.

ESPAZIOA: Gertakizunak gehienbat Leroux Lizeoan gertatzen dira. Baina beste batzuk RAF-en etxean eta hirigunean ere garatzen dira. Espazio hauek errealak direla esango nuke, nahiz eta zer herritan kokatuta dauden ezin jakin.

IRITZI KRITIKOA:

Liburu hau asko gustatu zait eta oso erraza egin zait irakurtzeko. Istorioa nahiko erreala da, eta horrek irakurlea liburu barnean murgiltzea errazten du. Pertsonaien izaera ondo osatua daudela uste dut, baina protagonista umeegia azaltzen da hemezortzi urte edukitzeko.